تسلط یوآن چین بر معاملات جهانی چه پیامدهایی دارد؟
تحریم‌های غرب علیه روسیه، راه را برای افزایش قدرت یوآن در سیستم مالی جهانی هموارتر کرد.از طرفی احتمال این وجود دارد که عربستان سعودی نیز از تجربه روسیه استفاده کند. پیش‌بینی می‌شود در صورت افزایش سهم یوآن در معاملات بین‌المللی، سیستم مالی جهانی به دو بخش چین-محور و آمریکا-محور تقسیم شود.
به گزارش تجارت‌نیوز، خرد جمعی در بازارهای مالی اینگونه حکم می‌کند که تا زمانی که چین، از تغییر یوآن به یک ارز قابل تبدیل امتناع می‌کند، نمی‌تواند با دلار یا یورو به عنوان ارزهای جهانی رقابت کند.
اخیرا تاثیر چین بر بازار روسیه بیش از قبل افزایش یافته است و ماه گذشته برای اولین بار در تاریخ معاملات ارزی مسکو، یوآن با سهم بازار نزدیک به 40 درصد، جای دلار را به عنوان بیشترین ارز معامله شده در بازار این کشور گرفت.
بلومبرگ در گزارشی از پیامدهای تسلط یوآن و تبدیل شدن آن به یک ارز بین‌المللی می‌نویسد. در این گزارش ذکر شده است که با نگاهی دقیق‌تر به بعد منطقه‌ای جهانی شدن یوآن می‌توان فهمید که پیچیدگی این امر بیشتر از آن مقداری است که به نظر می‌رسد.
به عنوان پیامدی از جنگ اوکراین و تحریم‌های غرب علیه روسیه، یوآن به یک باره در موقعیتی قرار گرفته است که می‌تواند به ارز غالب در منطقه شمال اوراسیا تبدیل شود.
دستور دلارزدایی از اقتصاد روسیه که کرملین در سال 2014 صادر کرد چندان به درستی پیش نرفت اما حمله نظامی این کشور به اوکراین و تحریم‌های اعمال شده در نتیجه این حمله، همه چیز را تغییر داد.
وابستگی روسیه به یوآن به سرعت در حال افزایش است. بر اساس اطلاعات بانک روسیه، در 9 ماهه ابتدایی سال 2022، سهم صادرات این کشور در واحد یوآن از 0.4 درصد به 14 درصد افزایش یافت. سپرده‌های یوآن در تمامی بانک‌های اصلی روسیه قابل دسترس شده‌اند و در همین بازه زمانی ذخائر یوآن خانوارهای روسی از صفر به 6 میلیارد دلار افزایش یافته است و این مقدار 11 درصد از کل ذخائر ارزهای خارجی آنها را تشکیل می‌دهد.
بازار سهام مسکو نیز افزایش شدید تقاضا برای یوآن را نشان می‌دهد به طوری که معاملات در واحد این ارز از 3 درصد پیش از جنگ به 33 درصد افزایش یافته است. تعداد روزهایی که معاملات در واحد یوآن از معاملات در واحد دلار و یورو سبقت می‌گیرد، به طور پیوسته در حال رشد است.
این تغییرات بی‌سابقه نه تنها با محدود شدن دسترسی به دلار و یورو در روسیه در نتیجه تحریم‌ها توجیه‌پذیر است بلکه تغییرات بنیادین در جغرافیای تجارت روسیه نیز این مساله را توضیح می‌دهد.
واردات مسکو از غرب به دلیل تحریم‌ها مختل شده است و صادرات آن به اروپا نیز به طور فزاینده‌ای تحت تاثیر همین تحریم‌ها قرار گرفته است. مسکو برای مقابله با این افت در تجارت، مجبور شد تا بخش عمده تجارت خود را با چین انجام دهد. در سال 2022 حدود 40 درصد از واردات روسیه از چین و 30 درصد صادرات آن از این کشور بود.
چند کشور دیگر در منطقه اوراسیا مانند پاکستان که وابستگی تجاری آنها به چین در حال افزایش است، ممکن است به تدریج از همین روند پیروی کنند.
سایر کشورها مانند عربستان سعودی تجربه روسیه را در این زمینه از نزدیک مورد مشاهده قرار می‌هد و اگرچه هنوز تا حد زیادی به دلار وابسته است، به روشی محتاطانه سهم یوآن را در معاملات خود افزایش می‌دهد. این مساله علاوه بر اینکه نشان‌دهنده تمایل این کشور به مقابله کردن با اسلحه ساختن دلار در سیستم مالی جهانی است بلکه توانایی رو به رشد چین را در تامین بیشترین میزان کالاهایی که شریکان تجاری آن نیاز دارند از جمله تکنولوژی پیشرفته نمایان می‌سازد.
تغییرات ژئوپولتیکی نمی‌تواند در آینده نزدیک تسلط دلار را از بین ببرد اما می‌تواند منجر به تشکیل تدریجی یک ساختار سیستم مالی منطقه‌ای با مرکزیت یوآن در همسایگی چین و بالکانیزاسیون (چند دسته شدن) هر چه بیشتر سیستم مالی جهانی شود.
تسلط یوآن و جهانی شدن آن علاوه بر اینکه قدرت جغرافیایی- اقتصادی چین را افزایش می‌دهد؛ باعث می‌شود که اقتصاد جهانی بیش از پیش به دو بخش مجزای چین-محور و آمریکا-محور تقسیم شود.