در نشست پیشرفت‌های معماری سازمانی در حوزه بانکداری مطرح کردند / ورود بانک مرکزی به معماری سازمانی در بانک‌ها
نشست تخصصی پیشرفت‌های معماری سازمانی در حوزه بانکداری برگزار شد. سخنرانان این نشست ضمن تشریح چالش‌های ایران در اجرای معماری سازمانی در بانکداری، معتقدند که با ساختارهای فعلی بانک‌ها نمی‌توان به سمت بانکداری دیجیتال و هوشمند رفت و لازمه آن را توجه به معماری سازمانی و کاهش مقاومت مدیران می‌دانند. همچنین، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین و عضو هیئت مدیره شرکت ملی انفورماتیک خواستار ورود بانک مرکزی به معماری سازمانی در بانک‌ها شدند که این گزاره با مخالفت کارشناسان مواجه شد.
نشست تخصصی پیشرفت‌های معماری سازمانی در حوزه بانکداری با حضور فرهاد اینالویی، رئیس هیئت‌مدیره هلدینگ فناوری اطلاعات بانک ایران زمین، فرزاد عشقی، رئیس معماری فناوری اطلاعات بانک ملت، علی عبداللهی، عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی انفورماتیک، امیررضا مهجوریان، مشاور بخش خصوصی و محمد زارعی برگزار شد.
سخنرانان و حاضرین در این نشست به ارزیابی نظام بانکی ایران در معماری سازمانی و نقش بانکداری دیجیتال پرداختند.
فرهاد اینانلویی، معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین در ابتدا به تفاوت بانکداری الکترونیک و دیجیتال پرداخت و گفت: «بانکداری دیجیتال مبتنی بر پلتفرم است که فین‌تک‌ها و نئوبانک‌ها این نقش را ایفا می‌کنند. در بانکداری دیجیتال دیگر ساختارهای سازمانی بانکداری سنتی پاسخگو نیست و باید تغییراتی در ساختارها ایجاد شود.»
طبق گفته او، با توجه به اینکه در بانکداری دیجیتال، سرویس در لحظه به مشتری ارائه می‌شود، ساختارهای سلسله مراتبی در این بانکداری جواب نمی‌دهد.
به اعتقاد اینالوئی دلیل شکل‌نگرفتن بانکداری دیجیتال و معماری سازمانی به مقاومت سازمانی و مدیران برمی‌گردد. او با بیان این مطلب ادامه داد: «حرکت از ساختارهای سنتی به سنت ساختارهای مبتنی بر سرویس، بسیار سخت است و با مقاومت روبه‌رو می‌شود.»
معاون فناوری اطلاعات بانک ایران زمین در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره مقاومت سازمانی برای تحول دیجیتال در بانکداری گفت: «در حال حاضر ۹۷ درصد از تراکنش‌های بانکی دز خارج از شعب انجام می‌شود و فقط ۳ درصد از تراکنش‌ها در داخل شعبه انجام می‌شود. در مسیر تحول دیجیتال، مسئولان شعب احساس خطر می‌کنند که با بانکداری دیجیتال شعب حذف و آن‌ها بیکار خواهند شد.»
او در ادامه با بیان اینکه ۲۰ هزار شعبه بانکی داریم و براساس مطالعات مرکز پژوهش‌های مجلس تعداد شعب مورد نیاز کشور معادل ۱۲ هزار شعبه است، گفت: « با کاهش شعب فیزیکی، تعداد کارمندان کم و آن‌ها بیکار نمی‌شوند بلکه به کارمندان بیشتری هم نیاز است. اگر به سمت ۱۲ هزار شعبه بانکی برویم، به ۵۰۰ هزار کارمند بانکی نیاز خواهیم داشت.»
اینالوئی ادامه داد: «دلیل آن این است که در مسیر تحقق بانکداری دیجیتال، خدمات و سرویس‌های بانکی افزایش یابد که در پی این موضوع، نیروهای بانکی نه تنها کاهش می‌یابند بلکه افزایش نیز خواهند یافت.»
معاون فناوری اطلاعات بانک ایران‌زمین راهکار جلوگیری از مقاومت برای تحول دیجیتال در بانکداری را ایجاد بانک دیجیتال خارج از شعبه بانک می‌داند و در این زمینه توضیح می‌دهد: «تغییرات و تحولات دیجتال همواره ریسک‌پذیر هستند و با مقاومت درون سازمانی مواجه می‌شود. پیشنهاد من در این زمینه برای بانک‌ها این است که یک بانک دیجیتال کوچک در بیرون بانک ایجاد کنند و اطلاعات و خدمات به مرور زمان با کمک فین‌تک‌ها به سمت این بانک ببرند. در ادامه، این بانک دیجیتال کوچک، جایگزین بانک اصلی خواهد شد.»
در ادامه این نشست، فرزاد عشقی، رئیس معماری فناوری اطلاعات بانک ملت درباره تغییر انتظارات از واحد فناوری اطلاعات بانک‌ها صحبت کرد. او در این باره اینگونه توضیح داد: «در یک دوره انتظارات از بخش فناوری اطلاعات صرفا رفع نیازهای مشتری بود اما امروزه از واحد فناوری اطلاعات بانک‌ها انتظار می‌رود تا پیشران کسب‌وکار باشد که در پی این موضوع. معماری سازمانی به یک الزام در بانکداری تبدیل شد.»
او با بیان اینکه با تغییر انتظارات از واحد فناوری اطلاعات، این واحد هم باید پیشران کسب‌وکار باشد هم معمار سازمانی در بانک، چالش‌های معماری سازمانی در بانکداری ایران را تشریح کرد.
به اعتقاد رئیس معماری فناوری اطلاعات بانک ملت، تلقی و انتظار نادرست مدیران از معماری سازمانی، تاکید پی‌درپی از چهارچوب‌ها و یا بی‌توجهی به آن‌ها، خلاصه کردن معماری در حد ابزار، نگاه افراطی به برون‌سپاری و درون‌سپاری و نگاه افراطی به ترسیم به وضع موجود و مطلوب از جمله چالش‌های معماری سازمانی در حوزه بانکداری است.
در بخش دیگری از این نشست، علی عبداللهی، عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی انفورماتیک علی عبداللهی با بیان اینکه بدون توجه به معماری سازمانی در بانکداری دیجیتال دچار سامانه‌محوری و اپلیکیشن‌محوری می‌شویم، گفت: این وضعیت در آینده بدتر هم خواهد شد. برای اینکه بتوانیم وارد بانکداری هوشمند بشویم، باید ساختارهای سازمانی بانک‌ها تغییر کند.
به اعتقاد عبداللهی، بانک‌ها بدون معماری سازمانی در بانکداری دیجیتال به بلوغ نخواهند رسید. او با بیان این مطلب در ادامه موانع بانکداری ایران در معماری سازمانی را عوامل بیرونی و درونی می‌داند.
او عدم رقابت و انگیزه در بانک‌ها، نگاه حاکمیتی و یکپارچه‌سازی در بانکداری، تفاوت بانکداری ایران با دنیا و عدم ثبات مدیریت را از جمله موانع معماری سازمانی در بانکداری ایران اعلام کرد.
عضو هیئت‌مدیره شرکت ملی انفورماتیک معتقد است که بانک مرکزی به‌عنوان نهاد ناظر بانک‌ها باید در معماری سازمانی پیشرو باشد و به بانک‌ها نقشه راه بدهد.
این در حالی است که کارشناسان حاضر در نشست با این گزاره مخالفت کردند و محمد زارعی مخالف ورود بانک مرکزی به معماری سازمانی بانک‌هاست. به اعتقاد او، رسالت و وظیفه بانک مرکزی این نیست که به چگونگی به‌کارگیری معماری سازمانی در بانک‌ها ورود کند بلکه بانک مرکزی فقط باید در حوزه سیاستگذاری فعالیت کند و وارد اجرا نشود.