در نشست اعتبارسنجی و بانکداری هوشمند مطرح شد / مدیران نمی‌خواهند اعتبارسنجی از شعب حذف و آنلاین شود
نشست تخصصی اعتبارسنجی و بانکداری هوشمند در دومین روز از دهمین همایش بانکداری الکترونیک و نظام‌های پرداخت برگزار شد. مقاومت مدیران بانکی در حذف اعتبارسنجی از شعب، لزوم توسعه صنعت اعتبارسنجی و انحصارزدایی از جمله موضوعات مطرح شده در این نشست است.
نشست تخصصی اعتبارسنجی و بانکداری هوشمند با حضور رضا بیات ترک، مدیر کل فناوری اطلاعات بانک مرکزی، سعید شمسی‌نژاد، مدیرعامل بانک قرض‌الحسنه مهر ایران، امیرحسین شیبری، مدیرعامل فینوداد، رضا قاسم‌پور، مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه اعتباری ایران و روح‌الله ابوجعفری، عضو هیئت علمی پژوهشکده مطالعات فناوری برگزار شد.
رضا قاسم‌پور، مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری ایران در ابتدا درباره اقدامات این شرکت اظهار کرد: «اولین مدل اعتباری کشور در سال ۱۳۹۴ براساس ۱۸ شاخص تسهیلات بانکی ارائه شد که همین مدل در حال اجراست. برای رسیدن به مدل جدید اعتبارسنجی به ۲۴۸ شاخص مدل اعتباری رسیدیم تا در نهایت، به دلیل مشکلات قانونی و اطلاعات، به ۷۰ شاخص رسیدیم و آن‌ها نهایی شده است.»
او در ادامه بیان کرد: «شاخص‌های مدل اعتبارسنجی جدید شامل داده‌های مالیات، قوه قضائیه، محکومیت مالی، دهک‌های درآمدی، شاخص‌های تسهیلاتی، چک، تعهدات ارزی، سوابق راهنمایی و رانندگی، اطلاعات هویتی همچون سن و مدرک تحصیلی است.»
قاسم‌پور در بخش دیگری از صحبت‌های خود درباره تفاوت‌های مدل فعلی و جدید اعتبارسنجی توضیح داد و گفت: «در مدل فعلی فقط ۳۰ درصد از افراد امتیاز اعتباری دارند که در مدل جدید همه افراد را مشمول می‌شود. همچنین، دقت در مدل جدید اعتبارسنجی از ۷۶ به حدود ۹۰ درصد رسیده است.»
مدیرعامل شرکت مشاوره رتبه‌بندی اعتباری ایران در ادامه با بیان اینکه مدل جدید اعتبارسنجی نهایی شده و در حال لینک‌شدن به سامانه‌ها و سیستم‌های مربوطه است، گفت: «تدوین مدل اعتبارسنجی اشخاص حقوقی، تعیین سقف اعتباری، مدل اعتباری معاملات و مدل اعتباری bnplها از دیگر برنامه‌های شرکت مشاور رتبه‌بندی اعتباری ایران است.»
او با تاکید بر اینکه ما مخالفتی با توسعه صنعت اعتبارسنجی نداریم، گفت: «این موضوع چند بار در بانک مرکزی و شورای سنجش مطرح شده اما هنوز به جمع‌بندی نرسیده است. ماجرا از این قرار است که برای توسعه صنعت اعتبارسنجی باید یک شرکت حاکمیتی تشکیل و شرکت‌های اعتبارسنجی صنفی و بخشی داشته باشیم.»
طبق گفته قاسم‌پور، تاکنون حدود ۳ میلیون گزارش اعتبارسنجی برای شبکه بانکی و حدود ۵۰۰ هزار تا برای شبکه غیربانکی اخذ شده است.
روح‌الله ابوجعفری در این نشست نیز اظهار کرد: «شمولیت دسترسی به اعتبار در ایران برای اشخاص حقیقی بسیار کم است که در این زمینه، باید اعتبارسنجی و ضمانت را تسهیل کرد.»
او با انتقاد از محدودشدن اعتبارسنجی به یک شرکت، بیان کرد: «نظام اعتبارسنجی در دنیا یک زنجیره ارزش و فرایند است اما در ایران به یک شرکت محدود شده و ظرفیت‌های این موضوع را محدود می‌کند.»
به اعتقاد او باید یک جریان کسب‌وکاری در اعتبارسنجی شکل بگیرد تا ارزش افزوده ایجاد شود.
ابوجعفری با بیان اینکه آیین‌نامه نظام سنجش اعتبار باید طبق استانداردهای بین‌المللی اصلاح شود، گفت: «بانک مرکزی به این مهم توجه داشته باشد که باید به سمت ایجاد یک صنعت اعتبارسنجی در کشور بریم که داده یکی از الزامات آن است.»
طبق گفته ابوجعفری، داده‌های مبتنی بر رفتارهای اعتباری شرکت‌ها و فعالیت اقتصادی باید به رسمیت شناخته شود. همچنین، داده‌های پلتفرم‌ها و BNPlها در تمایل داده‌های موردنیاز اعتبارسنجی موثر است.
در بخش دیگری از این نشست، شمسی‌نژاد، مدیر عامل بانک مهر ایران نیز بیان کرد: «در ابتدای سال ۱۴۰۰ معادل ۸۰۰ هزار اعتبارسنجی انجام شد که این رقم در امسال به ۲ میلیون نفر می‌رسد که عدد تضامین را کاهش می‌دهد. درباره نرخ نکول نیز هر چه مدل جدید اعتبارسنجی توسعه پیدا کرد، نرخ نکول از عدد نزدیک به ۱ درصد به کمتر از نیم درصد رسیده است.»
او با بیان اینکه صنعت اعتبارسنجی ملی باید در تمام ابعاد گسترش پیدا کند، درباره تحول دیجیتال در بانک مهر ایران توضیح داد: «در راستای الزام وزارت اقتصاد برای تحول دیجیتال، در دو سال اخیر کارگروه‌های مربوطه تشکیل شده و به یک برنامه سه‌ساله رسیده‌ایم.»
طبق گفته مدیرعامل بانک مهر ایران، در بانک به دنبال توسعه اکوسیستم قرض‌الحسنه هستم و می‌خواهیم در سبک زندگی و خرید کالا برای مشتریان خود نیز تاثیرگذار باشیم.
امیرحسین شبیری، مدیرعامل فینوداد درباره اعتبارسنجی داخلی اظهار کرد: «ما در نظام اعتبارسنجی هنوز در مرحله اعتبارسنجی حضوری مانده‌ایم که دلیل این امر به موضوعات فنی مربوط نمی‌شود بلکه به بخش فرهنگی برمی‌گردد.»
او ادامه داد: «مدیران و مسئولان بانکی به اعتبارسنجی هوشمند علاقه ندارند و نمی‌خواهند اعتبارسنجی از شعب حذف و آنلاین شود.»
طبق گفته مدیرعامل فینوداد، برای پیاده‌سازی اعتبارسنجی هوشمند در وب‌سرویس و اطلاعات در داخل مجموعه‌ها ضعف داریم. او با بیان این مطلب ادامه داد: یکی از مشکلات جدی برای اعتبارسنجی هوشمند این است که بانک‌ها اصرار دارند تا فرآیند را ببینند. اعتبارسنجی هوشمند مزایای متعددی همچون پیش‌بینی آینده را دارد که برای کسانی که برای اولین بار می‌خواهند وام بگیرند، قابل استفاده است.